Beïnvloeding door de opdrachtgever of andere belanghebbenden bij een taxatie kan een bedreiging vormen voor de objectiviteit van een Register-Taxateur. Een dergelijke beïnvloeding kan bewust of onbewust doorwerken in de taxatie. Daarom moet u als Register-Taxateur zich altijd afvragen of u voldoende objectief bent en tot een eigenstandig oordeel kunt komen. Aan de hand van de drie deelvragen wordt een aantal praktijkvoorbeelden weergegeven die u kunnen helpen de juiste afweging te maken.

Word ik gehinderd door wetenschap van zaken die mijn oordeel beïnvloeden?

Alle informatie die u vergaart, beïnvloedt uw oordeel. Dat is op zich geen probleem, zolang u maar het onderscheid maakt welke informatie relevant is voor de waardering en welke niet. Ook is het aan u om te bepalen hoe valide de verkregen informatie is. Hiervoor zult u geregeld nader onderzoek moeten verrichten om deze zaken op hun juistheid en volledigheid te controleren. Daar waar verschillende belanghebbenden een (mogelijk) tegenstrijdig belang kunnen hebben bij de uitkomst van uw taxatie, dient u extra alert te zijn. Partijen zullen in een dergelijk geval geneigd zijn uw oordeel te beïnvloeden, waardoor belangenverstrengeling en/of verlies van objectiviteit op de loer ligt, en kan het onderliggende dispuut van de belanghebbenden zodoende een bedreiging vormen voor uw objectiviteit.

Word ik (te veel) beïnvloed door belanghebbenden?

Als Register-Taxateur dient u vrij en onbezwaard tot uw oordeel te kunnen komen. Dat betekent niet dat u gedurende het taxatieproces geen contact mag hebben met belanghebbenden. Sterker nog, vaak zijn belanghebbenden een cruciale bron van informatie om uw waardering op een juiste wijze uit te kunnen voeren. U dient echter wel uw professionele afstand te behouden en alle informatie die met u wordt gedeeld op waarde te schatten. Naarmate de belangen van opdrachtgever (relatief) groter worden, zal mogelijk meer druk op u worden uitgeoefend. Wapen u tegen deze druk en wees helder naar belanghebbenden over wat uw rol en positie is. Blijkt gedurende het taxatieproces dat de druk te hoog wordt en is een waarschuwing niet afdoende, staak uw werkzaamheden en geef de opdracht terug. Mogelijk dient u op dat moment zelfs een melding van een ongebruikelijke transactie te doen bij de FIU (zie hiervoor de toelichting van de FIU op https://www.fiu-nederland.nl/nl/meldergroep/291).

Ben ik voorzien van een waarde instructie?

Op het moment dat u vooruitlopend op of tijdens de uitvoering van een taxatie een waarde instructie krijgt (opdracht om tot een bepaalde waarde te komen), is uw objectiviteit dusdanig geschonden dat u bijna niet anders kunt dan de opdracht weigeren. Het enkele feit dat u weet waar het mogelijke belang ligt van een opdrachtgever of andere belanghebbende is nog geen bedreiging van uw objectiviteit. Zodra dit echter als voorwaarde wordt meegegeven als (gewenste) uitkomst wordt de grens overschreden. Het maakt daarbij niet uit of er sprake is van een mondelinge of een schriftelijke instructie.

Uit de voorbeelden wordt duidelijk dat u altijd wordt beïnvloed door informatie die u vergaart gedurende en door betrokkenen in het taxatieproces. Zolang u deze mogelijke bedreigingen maar tijdig herkent en de juiste mitigerende maatregelen neemt, zijn vele bedreigingen op te lossen. Leg deze zaken altijd goed vast in uw taxatiedossier en overweeg waar deze afweging cruciaal is geweest in uw waardering, dit zelfs in uw rapport te melden. Wordt de grens gepasseerd dan beëindigt u de opdracht.